26 februari kregen we onze levering van Astra Zeneca (AZ)-vaccins. Met veel plezier en grote snelheid hebben we alle vaccins gezet, door op onze vrije zaterdag meteen te vaccineren. Daarmee hebben we de 64 en 65-jarigen gevaccineerd, en de mensen met ernstige adipositas. Ook hebben we veel mensen moeten teleurstellen, omdat er nu eenmaal niet meer vaccin beschikbaar was voor ons.

Tot nu toe is het vooral de GGD geweest die vaccineerde, omdat de Moderna en Pfizer-vaccins niet zo gemakkelijk te hanteren waren, en niet geschikt werden geacht voor huisartsen (mogelijk dat dat in de toekomst nog verandert?). Met het beschikbaar worden van het AZ-vaccin, zijn we een nieuwe fase ingegaan. De huisartsen zijn al jaren gewend om in korte tijd enorme hoeveelheden mensen te vaccineren tegen het influenzavirus, en nu wordt deze capaciteit eindelijk ingezet voor het coronavaccin.

Waarom zijn we zo blij? Omdat vaccineren dé uitweg uit deze crisis is. We zien dit al gebeuren in het Verenigd Koninkrijk en Israël, waar al miljoenen mensen zijn gevaccineerd. We zien dat van die gevaccineerde mensen (bijna) niemand meer hoeft te worden opgenomen! Er is dus perspectief, al begrijpen we allemaal dat de huidige maatregelen sommige mensen harder treffen dan anderen.

Het AZ-vaccin is veilig, voor zover nu bekend. Er is een zeer kleine kans op een ernstige allergische reactie (tot nu toe 1 op de 300.000 spuiten), maar dit is toch reden om mensen 15 min na de spuit te observeren. Dit vertraagt het proces helaas, maar we denken dat we een goede manier hebben gevonden, zodat dit niet tot vertraging leidt.

Update: momenteel wordt een zeer zeldzame bijwerking onderzocht, die te maken heeft met trombose gecombineerd met verlaging van het aantal bloedplaatjes. Wereldwijd zijn enkele mensen overleden aan deze ziekte. Op dit moment is onzeker of dit daadwerkelijk gelinkt is aan het vaccin, of dat het op toeval berust. Mocht er inderdaad een associatie zijn, dan moet worden afgewogen wat de risico’s ten opzichte van de baten zijn.

Een van de meest voorkomende en ernstige complicaties van corona is… trombose! Daarom is de EMA (de Europese medicijnwaakhond) voortdurend aan het afwegen. Vooralsnog zegt men dat het risico op deze eventuele complicatie vele malen kleiner is dan het risico op overlijden en trombose door corona. Toch blijft de politiek maar pauzes inlassen, vooral omdat de overheid de aansprakelijkheid heeft overgenomen van de fabrikanten.

Wij weten niet hoe het gaat aflopen. Vooralsnog lijken deze complicaties vooral voor te komen bij vrouwen onder de 55. Een van de denkrichtingen is om dan mensen boven de 60 met AZ te behandelen, en jongere vrouwen met andere vaccins. Maar dit zal weer logistieke problemen opleveren, terwijl we het echt over hele lage risico’s hebben, in Nederland nu 0,00125%,

Er zijn vele zelden voorkomende bijwerkingen voor elk medicijn. Zelfs voor paracetamol en toch zien we dat als een van de meest veilige medicijnen ooit. Risico op trombose bij pilgebruik is 1-3 per 10000 per jaar, dus 0,01-0,03 per jaar (hierbij is vaak geen sprake van lage bloedplaatjes!). Een zeer klein deel overlijdt er zelfs aan. Dat risico vinden veel vrouwen acceptabel.

Zie hier dus de moeilijkheid waar we voor staan. Een zeer klein, maar ernstig risico, tegenover een groter, vaker ernstig risico, dat de hele samenleving ontwricht. En toch moeten we ons voor ogen houden, dat het oude artsen-adagium is “primum non nocere” wat zoiets betekent als “het belangrijkste is dat gij uw patiënt geen schade toebrengt”.

Over het AZ-vaccin. Het AZ-vaccin is effectief. Zie deze tabel, die via Monica Gandhi op Twitter terecht is gekomen. We horen mensen zeggen dat AZ minder effectief is, maar dat is niet waar als je kijkt naar het voorkomen van opnames en overlijden. Het is wel minder effectief tegen het krijgen van corona, maar de mensen die het nog wel krijgen, krijgen een zeer milde vorm. In de studie is er niemand opgenomen, en al helemaal niet op de IC gekomen. Dus laat dat geen reden te zijn het vaccin te weigeren!

Kortom, we hebben weer goede moed. We zullen o.b.v. geldende richtlijnen en afhankelijk van beschikbaarheid steeds nieuwe groepen mensen uitnodigen. We zijn dus begonnen met 63-65, en mensen met zeer fors overgewicht (BMI >40, zie hier voor berekening van uw BMI) of Down boven de 18 jaar. Daarna komt de groep 62 jaar en 61.

Helaas zijn het dagkoersen in de vaccinatiestrategie. Er zijn vele tegenvallers geweest in de levering, en het beleid is vaak aangepast. In principe gaan wij ook een deel van de mensen tussen 18 en 60 doen, namelijk diegenen die ook elk jaar een uitnodiging voor de griepspuit krijgen. En mogelijk nog een ander deel om de GGD te ontlasten. Ook gaan wij de niet-mobiele, thuiswonende ouderen vaccineren, met AZ waarschijnlijk.

Wanneer we weer vaccin hebben, gaan wij die mensen vaccineren waarvoor wij vaccin hebben. Wij begrijpen dat er veel vragen zijn van mensen die willen wanneer zij worden opgeroepen. Dit kan soms ontwrichtend werken op ons werk. Wij willen u dus vragen om de post in de gaten te houden: als we voor u iets hebben, dan nodigen we u uit. We willen graag namelijk.

Heeft u vragen, kijk op thuisarts.nl of op de site van het RIVM.

Hou vol, er is licht aan het einde van de tunnel!!

Bel voor een afspraak met 0800-1202 (alleen voor mensen vanaf 12 jaar). Houd uw burgerservicenummer (BSN) bij de hand. Blijf verder thuis en ga alleen naar buiten voor de test.

Let op:

• Behoort u tot een risicogroep of bent u ernstig ziek? Heeft u bijvoorbeeld hoge koorts of bent u benauwd? Bel uw huisarts, behandelend arts of de huisartsenpost. Ga NIET zonder afspraak naar uw huisarts of huisartsenpost toe. Bel bij een levensbedreigende situatie altijd 112.
• Let op: Kinderen van 0 t/m 11 jaar laten testen? Maak een afspraak via de regionale GGD. Kijk op ggd.nl voor de contactgegevens.

Voor de meest actuele gezondheidsinformatie met betrekking tot corona bezoekt u de website van Thuisarts.nl.